به گزارش سرویس زنان «خبرنامه دانشجویان ایران»؛ اخیراً لایحه عفاف و حجاب از سوی دولت بررسی و به مجلس شورای اسلامی پیشنهاد شده است. لایحه پیشنهاد شده مورد انتقاد بسیاری از فعالین اجتماعی شده است و ابهامات زیادی را برای عموم مردم ایجاد کرده است. از این رو با خانم معصومه فاطمی، پژوهشگر حوزه زنان گفتوگویی داشتهایم که در ادامه مشروح آن را میخوانید:
.jpg)
خانم فاطمی: قبل از شروع بحث، لازم میدانم که از مسئولین بابت تنظیم قانون در حوزه عفاف و حجاب تشکر کنم. با توجه به اینکه تا قبل از این لایحه، قانون منسجمی در حوزه حجاب نوشته نشده بود مطالبات زیادی برای قانون گذاری داشتیم و همین که پس از مطالبات فراوان به یک متن قانونی منسجم رسیدهایم جای امیدواری دارد. نفس قانون گذاری بهتر از بیقانونی است ولی این به معنای مطلوب بودن چنین قانونی نیست. بنابراین تلاش ما باید در راستای نقد سازنده و به دور از فضای شعاری و احساسی باشد. متاسفانه در فضای مجازی، برچسبزنی و رویکرد شعاری وجود دارد و باعث به دل ننشستن نقدها نمیشود. بنابر تعبیری که حضرت آقا در دیدار اخیرشان با نمایندگان مجلس داشتند، در فرآیند قانون گذاری باید ریل گذاری انجام شود نه اینکه مثل جاده باشد. و باخروج از چپ و راست جاده از قانون سوء استفاده کنند. متاسفانه بر اساس متن این لایحه، امکان سوء استفاده از قانون زیاد است و این اشکال را به وجود میآورد که اگر مردم از قانون سوء استفاده کنند با چه روش و قانونی قرار است با آنها برخورد کنیم؟ هر قانونی تاحدی امکان سوء استفاده دارد اما این متن ارائه شده خلل زیادی دارد که اگر جلوی آن گرفته نشود اصل قانون را زیر سوال میبرد. پس ما الان باید نقد سازنده داشته باشیم تا جلوی آسیبها و خلل احتمالی گرفته شود. ببینید یکی از اشکالات این قانون، تقلیل بیحجابی به تخلف است؛ چیزی شبیه به تخلفات راهنمایی و رانندگی! همچنین حجاب در این متن عرفی شده و حجاب شرعی و حدودش در لایحه مشخص نشده است. و حد حجاب را کشف حجاب سر گرفته است.
یکی از انتقادات وارد بر لایحه، یکی شدن همه سطوح بیحجابی در پرداخت جریمه است. به نظر شما این اتفاق افراد را به بیشتر فاصله گرفتن از حدود پوشش تشویق نمیکند؟ اساساً این لایحه قدرت بازدارندگی از کشف حجاب را دارد؟
یکی از تفاوتهایی که بین متن پیشنهادی قوه قضائیه و دولت وجود دارد این است که لایحه دولت با ریزبینی سعی کرده تفاوت بین سطوح بی حجابی را درنظر بگیرد. ببینید چیزی که از متن قوه قضائیه فهمیده میشد این بود که یکی از سطوح بی حجابی، برهنگی کامل و دیگری هم هرچیزی غیر از برهنگی کامل است. در لایحه پیشنهادی دولت، این وضعیت کمی تغییر کرده و سه حالت برای بیحجابی متصور شده اند. در قسمت الف ماده یک، به کشف حجاب سر اشاره شده، در قسمت ب لباسهای بدن نما و برهنگی بخشی از بدن مطرح شده که مسئله بسیار مهمی است و سالهاست که در جامعه، برهنگی بخشی از بدن وجود دارد و برخوردی با افرادی که مثلاً لباسهای آستین کوتاه یا شلوارهای تنگ و کوتاه میپوشند نشده است. حالا سوال این است که آیا از این پس قرار است با این افراد برخورد شود یا اینکه وقتی برهنگی بخشی از بدن به مرحله پوشیدن لباس شنا رسید قرار است برخورد کنند؟ اگر قرار است با پیش فرض دوم برخورد کنند سوال شما که بحث بیشتر فاصله گرفتن از حدود پوشش را در نظر گرفتید مطرح میشود و به برهنگی کامل میرسیم. جریمه برهنگی کامل نیز طبق قوانین مصوب سال۱۳۹۲ بین 2تا8میلیون تومان است و برای افرادی که روزانه مبالغ میلیونی دریافت میکنند تا بیحجابی و برهنگی را در جامعه رواج دهند رقم زیادی نیست. به نظرم با این مبالغ جلوی برهنگی گرفته نمیشود. نکته مهم بعدی هم این است که باید تعریف دقیقی از واژه «بخشی از بدن» ارائه شود چون در صورت نبود تعریف مشخص، به برداشتهای حداقلی و حداکثری از قانون میرسیم.
همچنین جرایمی که برای راننده ها و مراکز عمومی مثل فروشگاه ها و سینماها و... در نظرگرفته شده خفیف و غیر جدی است.
نظر شما درباره میزان جریمه در نظر گرفته شده برای سلبریتیها چیست؟ باتوجه به اینکه حداکثر میزان جریمه برای این افراد 8 میلیون تعیین شده آیا میتوان جلوی کشف حجاب این گروه را گرفت و مانع تاثیرگذاری این افراد بر عموم مردم شد؟
سلبریتی به طور کلی به واسطه صفحاتی که در شبکههای مجازی دارند و قابل نظارت نیست در هر صورت اثرگذاری خودشان را دارند و تنها ابزاری که ما برای برخورد با آنها داریم همین جریمهها هستند. بنده حدود 5 سال پیش تحقیق و پژوهشی درباره نحوه مواجهه سلبریتیها با حجاب انجام دادم و در این بررسی متوجه شدم که خیلی از سلبریتیها در حال ترویج کشف حجاب سر هستند و چون در آن سالها هنوز کشف حجاب قبیح در نطر گرفته میشد، برخی از بازیگران خانم به گونهای در لایوها و تصاویر پیچ خود شرکت میکردند که انگار پوششی روی سر دارند و در عین حال پوشش خاصی هم نداشتند. یعنی وقتی دقیق میشدیم چیزی از پوشش نمیدیدیم اما تصاویر از زوایایی گرفته میشد که انگار چیزی بسیار کوچک روی سرشان هست و مخاطب مردد میماند که این خانم حجاب دارد یا خیر؟ ما به این افراد مرجعیت دادیم اما واقعا الان با این قانون میتوانیم جلویشان را بگیریم؟ ماده قانونی میگوید که اگر این افراد مرتکب کشف حجاب شوند بر اساس ماده یک با آنها برخورد میشود که بسیار کم هست و تفاوتی بین افراد موثر با سایر افراد باید باشد این مقدار جریمه واقعا برای سلبریتیها عددی محسوب نمیشود، لغو امتیازات و معافیتهای اعطایی هم هست که ما واقعا باید ببینیم فیلمهایی که اخیرا بازیگران کشف حجاب کننده در آنها بازی کردهاند چه میشوند و در نهایت هم منع این افراد از فعالیت در صفحات مجازی که خب وقتی در پیامرسانهای خارجی همچون اینستاگرام فعال هستند باید دید که چطور مجری قانون میتواند برایشان محدودیت ایجاد کند. در نهایت هم مجازات درجه6 درانتظارشان هست که طبق قانون مجازات اسلامی مصوب سال۹۲، بین 2تا8 میلیون تومان است و واقعاً بازدارنده نخواهد بود و بیشتر به سلبریتیها انگیزه میدهد که از طریق کشف حجاب، از خود قهرمان بسازند!
.jpg)
نقش آمران به معروف در این لایحه چیست؟ مردم در صورت مواجهه با برهنگی و کشف حجاب باید چه کار کنند؟
در این متن، نقش آمران به معروف مشخص و گفته شده که اگر کشف حجاب یا برهنگی را دیدیم میتوانیم یا تذکر دهیم و یا اینکه عکس بگیریم و گزارش دهیم. البته که نباید توهین یا ضرب و جرح یا توهین و افترا صورت بگیرد که این مسئله از نظر دینی هم سفارش شده و هیچ اعتراضی به این مسئله نداریم اما جریمه نسبتا بالایی برای آمربه معروف به واسطه توهین در نظر گرفته شده است قابل مقایسه با کشف حجاب نیست.
نهایتا آمر به معروف نمیتواند هیچ اقدام بازدارندهای انجام دهد و در نهایت پلیس باید وارد میدان بشود که طبق این قانون پلیس هم امکان ورود ندارد و در حد عکاس میتواند کار کند! این مسئله واقعا سوال ایجاد میکند که چطور باید اقدام بازدارنده علیه برهنگی صورت بگیرد و جای خالی این مسئله در متن لایحه به چشم میخورد.
به عنوان سوال پایانی لایحه عفاف و حجاب چه شاخصههای مثبتی دارد؟
این لایحه سعی کرده رویکردی عام نسبت به همه شرایطی که در آن اقدام به کشف حجاب میشود داشته باشد و همه اماکن عمومی و جرائم مشخصی را برای هرکدام از شرایط در نظر گرفته است. نکته دوم اینکه در لایحه سعی شده مادهای برای خانمهای محجبهای که قربانی میشوند و عدهای حجاب آنان را برمیدارند ایجاد بشود و قبلا چنین قانونی وجود نداشته است.
گزارش از زهرا پلویی
